Zasady kształtowania kratownic dachu stalowego

W wiązarach o obrysie trapezowym wysokość słupka podporowego zależna jest od wysokości wiązara nad podporami oraz od pochylenia dachu. Zwykle przy pochyleniach od 1/10 do 1/7 wypada ona w granicach od 1/15 do 1/10 rozpiętości. Dla wiązarów o kształcie trapezowym i rozpiętości 18-30 m racjonalna ich wysokość przy podporach wynosi 1,8 lub 2,1 m, a dla wiązarów o pasach równoległych 2,7 lub 3,0 m. Zwykle wiązary trójkątne projektowane są pod pokrycia wymagające dużych spadków (25+45°), co daje wysokość wiązara 1/4+1/2 rozpiętości.
Jednocześnie z doborem układu kraty ustala się wymiary przedziałów kratownicy. W wiązarach kratowych zależą one od odległości między płatwiami i rodzaju pokrycia dachowego. Szerokości te wahają się najczęściej w granicach 1,5-3,0 m. Jednocześnie powinny one odpowiadać optymalnemu kątowi pochylenia zastrzałów; przy którym ogólny ciężar kraty jest najmniejszy. Optymalny kąt nachylenia zastrzałów dla kraty trójkątnej wynosi 45°, a dla kraty zastrzałowej około 35°. Ze względu na wymiary blachy węzłowej i wygodę łączenia zastrzałów w węzłach pożądane jest, aby kąt ten był bliski 45°. Przy kątach bardzo małych blachy węzłowe mają kształt wydłużony i nieekonomiczny.
Konstrukcje kratowa są to geometrycznie niezmienne układy prętów, połączone ze sobą w węzłach. Zakłada się, że siły zewnętrzne przyłożone są w węzłach, a osie ciężkości poszczególnych prętów powinny pokrywać się z układem geometrycznym kratownicy. Założenia te pozwalają traktować pręty kratownicy jako przenoszące osiowe siły ściskające lub rozciągające. Stąd też konstrukcja dźwigara kratowego wymaga mniejszego zużycia stali, lecz większego nakładu pracy na jej wykonanie w porównaniu np. z blachownicą.

tmp9138-1

Przykłady kształtowania węzłów kratowych wiązarów dachowych: a) węzeł wiązara spawanego, b) sztywne połączenia rygla kratowego ze słupem (połączenie montażowe na śruby)