Trwałość budynków murowanych

Trwałość budynków murowanych, w ogólnym ujęciu, zależy od jakości podłoża i sposobu fundowania, rozwiązań konstrukcyjnych układu przestrzennego i osobnych elementów, jakości materiałów zastosowanych w poszczególnych częściach składowych budowli, techniki wykonania, wieku budynku i charakteru zabudowy oraz innych czynników, o których już była mowa w poprzednich rozdziałach.

Dla organizmu konstrukcyjnego szczególne znaczenie pod względem technicznym posiada ukształtowanie przestrzenne oraz sposób wzajemnego zespolenia poszczególnych ogniw nośnych i ich subordynacja przy działaniu obciążeń.

W budowlach murowanych starych do najbardziej szkodliwych zjawisk dla trwałości głównych elementów nośnych układu i stanu technicznego struktury należą wszelkiego rodzaju zmiany w przestrzennym ukształtowaniu, powodujące dyslokację podstawowych ogniw oraz osłabienie i ubytek materiałów konstrukcyjnych w przekrojach niebezpiecznych.

Elementy konstrukcyjne w budowli osobne lub tworzące luźne ogniwa ulegają szybciej deformacji i zniszczeniu niż elementy powiązane ze sobą w sposób celowy w przestrzeni. Układy przestrzenne zdolne są skutecznie przeciwstawiać się działaniu nawet znacznych sił, doznając przy tym nieszkodliwych deformacji.

Podstawowymi elementami konstrukcyjnymi, zapewniającymi sztywność i stateczność przestrzenną budowli, są poprzeczne lub podłużne nośne konstrukcje pionowe (ściany, przypory itp.) oraz przekrycia z nimi powiązane.

Istotny dla pracy układu przestrzennego w całości jest odstęp pomiędzy pionowymi elementami usztywniającymi, wysokość tych elementów i sposób połączenia ich z przekryciami. Szczególne przy tym znaczenie w pracy ustroju odgrywa własna sztywność elementów składowych budowli.

Samo jednak ukształtowanie przestrzenne nie decyduje o trwałości i sztywności budowli murowanych. Deformacje poszczególnych ogniw nośnych, a zatem i całej budowli, w dużej mierze .zależą od rodzaju materiałów, z których są wykonane, zwłaszcza od ich sprężysto plastycznych własności oraz od strukturalnych cech organizmu konstrukcyjnego poszczególnych elementów, charakteru ich pracy i sposobu obciążenia.

W budowlach murowanych wykonanych z materiałów homogenicznych, posiadających własności fizykochemiczne jednorodne lub prawie jednorodne, poszczególne ogniwa nośne są wprzęgnięte do współpracy bardziej równomiernie, wskutek czego powstaje mniejsze zagrożenie występowania niebezpiecznych przemieszczeń pod wpływem działających sił poziomych lub mimośrodowego obciążenia, albo nawet przeciążenia układu.

W elementach konstrukcyjnych murowanych zbudowanych z materiałów niewytrzymałych lub z materiałów posiadających różne cechy fizykochemiczne występują odkształcenia niekoniecznie zgodne z kierunkiem działania sił, w wyniku czego spada znacznie zdolność nośna ustroju, a także odporność na działanie czynników niszczących. Jest przy tym charakterystyczne, że im materiały murowe posiadają mniejszą wytrzymałość, tym większa jest ich odkształcalność.