Stężenia dachów stalowych
W celu uzyskania należytej pracy przestrzennej przekrycia dachowego konieczne jest wprowadzenie odpowiednich jego usztywnień. Tężniki dachowe wraz z tężnikami ściennymi zapewniają usztywnienie przestrzenne budynku stalowego jako całości. Tężniki dachowe sytuowane są w płaszczyźnie połaci dachowej (tężnik połaciowy) poprzecznie lub podłużnię do osi podłużnej budynku halowego. Tężnik połaciowy poprzeczny jest to kratownica, do zadań której należy:
– przejąć wszystkie siły występujące w połaci dachowej – skierowane równolegle do osi podłużnej hali,
– stanowić podparcie dla rusztu ściany szczytowej hali obciążonego poziomymi silami parcia (ssania) wiatru,
– przenieść wszystkie siły podłużne powstałe w wyniku tendencji wyboczeniowych ściskanych pasów górnych dźwigarów (wiązarów) dachowych.
Stężenia hal: a), b) dachu, c), d) ścian; 1 – tężnik połaciowy poprzeczny, 2 – tężniki połaciowe podłużne, 3 – tężnik poprzeczny w poziomie pasa dolnego wiązarów, 4 – tężnik pionowy ściany szczytowej, 5 – tężnik pionowy slupów ściany, 6 – tężniki podłużne w poziomie dolnego pasa wiązarów, 7 – tężniki pionowe wiązarów, 8 – tężnik poziomy ściany szczytowej, 9 – tężniki poziome ściany podłużnej
Tężniki połaciowe podłużne w poziomie pasa górnego wiązarów dachowych usytuowane są najczęściej na skraju połaci dachowej i spełniają następujące zadania:
– stanowią podpory dla słupów pośrednich ścian podłużnych i przekazują reakcję od parcia (ssania) wiatru na główne układy poprzeczne dźwigarowo-słupowe,
– rozkładają działanie sił poziomych na kilka głównych układów poprzecznych (ram poprzecznych) jednocześnie.
Stężenia pionowe połaci dachowej powinny występować co najmniej w płaszczyznach podłużnych ścian zewnętrznych hali w przypadku dachów z dźwigarami trapezowymi. Dla dachów z dźwigarami trójkątnymi stężenia pionowe pojawiają się w połowie rozpiętości.
Stosowanie na pokrycia dachowe płyt o odpowiedniej sztywności tarczowej (np. blachy trapezowe o wysokiej fałdzie) daje możliwość eliminacji niektórych stężeń połaciowych.