Wymagania eksploatacyjno stawiane przez producentów kotłów dotyczą zazwyczaj następujących parametrów:
— minimalnej temperatury wody powracającej do kotła;
— minimalnej temperatury wody w kotle;
— maksymalnego przepływu strumienia wody przez kocioł;
— minimalnego przepływu strumienia wody przez kocioł.
Warunek zachowania minimalnej temperatury wody powracającej do kotła związany jest ze zjawiskiem wkraplania się pary wodnej ze spalin w przewodach spalinowych kotła. Takie zjawisko, zwane niekiedy „roszeniem kotła”, jest bardzo niebezpieczne dla kotłów niekondensacyjnych, gdyż powoduje przyspieszoną korozję powierzchni wymiany ciepła w obrębie kotła. W krańcowych przypadkach może dojść do sytuacji, że już po jednym sezonie nieprawidłowej eksploatacji kocioł ulegnie uszkodzeniu.
Zapewnienie minimalnej temperatury powrotu dotyczy kotłów tradycyjnych i tych kotłów o obniżonych parametrach, które nie mają budowy zabezpieczającej przed wkraplaniem się pary wodnej ze spalin. Producent kolta powinien podać wysokość minimalnej temperatury powrotu. Dotrzymanie tego warunku może być realizowana przez:
— domieszanie strumienia gorącej wody z kotła do przewodu powrotnego (za pomocą pompy mieszającej, trójdrogowego lub czterodrogowego zaworu mieszającego);
— wykorzystanie, do tego celu, sprzęgieł hydraulicznych.
Dotrzymanie minimalnej temperatury wody w kotle również związane jest z zabezpieczeniem kotła przed wykraplaniem się pary wodnej ze spalin. Konieczność dotrzymania tego warunku zachodzi zwykle w momencie rozruchu kotła, gdy instalacja c.o. jest schłodzona (np. po przerwie nocnej lub weekendowej). Realizowane jest to przez ograniczenie przepływu wody przez kocioł, co powoduje szybsze nagrzewanie powierzchni wymiany ciepła w kotle. W tym celu stosuje się przelotowe zawory regulacyjne, zmniejszające strumień wody kotłowej oraz pompy kotłowe o kilku stopniach regulacji. Można również okresowo wyłączać poszczególne obiegi grzewcze przez unieruchamianie w nich pomp lub odcinanie obiegów grzewczych za pomocą trójdrogowych zaworów mieszających.
Za duży strumień wody powoduje znaczny wzrost oporów przepływu przez kocioł, co pociąga za sobą gorsze chłodzenie powierzchni ogrzewalnych kotła (powierzchni wymiany ciepła), prowadzące do jego uszkodzenia. Ponadto zwiększa hałas przy przepływie wody i powoduje erozję przewodów hydraulicznych wewnątrz kotła i w armaturze.
Minimalny strumień wody płynącej przez kocioł nie powinien być mniejszy niż 25-30% strumienia nominalnego.
Za mały strumień powoduje, że w bardzo krótkim czasie uzyskiwana jest wymagana temperatura wody w kotle i czujnik temperatury wyłącza kocioł (palnik) przed osiągnięciem przez kocioł wymaganej mocy cieplnej. Za mały strumień może być niebezpieczny również z tej przyczyny, iż w kotle mogą powstawać miejscowe przegrzania i korki parowe, a czujnik temperatury wody w kotle oraz ogranicznik temperatury mogą tego nie wychwycić.
Warunek zapewnienia minimalnego i maksymalnego strumienia wody płynącej przez kocioł dotyczy zwykle kotłów o małej pojemności wodnej.