Tkaniny dekoracyjne

Tkaniny dekoracyjneTkaniny dekoracyjne – wyroby tkackie powstałe ze splecenia na warsztatach ręcznych lub mechanicznych dwóch szeregów prostopadłych do siebie nici (lnianych, wełnianych, bawełnianych, metalowych, współcześnie również z tworzyw sztucznych); nici biegnące wzdłuż nazywa się osnową, poprzecznie – wątkiem. Tkaniny dekoracyjne mają przeważnie wzory ornamentalne, często wykończone ozdobnym obramowaniem o ornamencie ciągłym (bordiurą), niekiedy dodatkowo frędzlami. Służą do ozdoby podłóg, ścian lub mebli (także jako obicia). Do tkanin dekoracyjnych należą: kobierce (dywany)-tkaniny jednostronne, po prawej stronie puszyste (gęsty „las” krótko przyciętych nici lub pętelek), po lewej gładkie (usztywnione podłoże – osnowa), z wełny, jedwabiu lub włókien sztucznych, dawniej tkane wyłącznie na warsztatach ręcznych, obecnie najczęściej maszynowo, o różnych kształtach (prostokąty, owale, sześciokąty itp.), wielobarwne, o wzorach tradycyjnych, orientalnych – geometrycznych i kwiatowych (wykończonych bordiurą) i współczesnych (np. abstrakcyjnych). Kobierce są używane we wnętrzu przede wszystkim do wykładania podłóg, rzadziej do dekoracji ścian; gobeliny (tapiserie, arrasy) -tkaniny jednostronne, wykonane głównie z wełny (dawniej łączonej z jedwabiem oraz srebrnymi lub złotymi nićmi, dziś z sizalem i włóknem szklanym), tkane na wzór obrazów (według przygotowanych wcześniej wzorów), „malowane” kolorową przędzą jak obraz farbą. Technikę gobelinową wykorzystuje się też do wyrobu tkanin obiciowych o tradycyjnym wzornictwie. Gobeliny służą przede wszystkim do dekoracji ścian mieszkania; kilimy — tkaniny dwustronne, wykonane z wełny (osnowa wełniana lub lniana), kolorowe, wzorzyste, o prostych ornamentach, najczęściej o motywach geometrycznych i roślinnych, wykończone bordiurą. Kilimy należą do najstarszych tkanin, znanych już w starożytności, popularne w sztuce ludowej. Kilimy są stosowane we wnętrzu do dekoracji ścian, rzadziej podłóg (z uwagi na ich słabszą od kobierców konstrukcję) oraz jako nakrycia na meble; makaty – tkaniny dwustronne, wyrabiane z jedwabiu, przetykane złotymi lub srebrnymi nićmi, rzadziej haftowane, o stylizowanych wzorach roślinnych lub geometrycznych, służą do ozdoby ścian i jako nakrycia na meble; pasiaki – tkaniny dwustronne, wykonywane z wełnianego (tzw. wełniak) lub bawełnianego (tzw. kanefos) różnobarwnego wątku na niewidocznej lnianej osnowie, o poprzecznym pasowym ornamencie, wykorzystywane często jako nakrycie na łóżko lub jako element ubioru wiejskiego. W Polsce najsłynniejsze są pasiaki z regionu łowickiego; patchwork (czyt. peczuork), zszywanka – tkanina jednostronna, powstała w wyniku zszycia różnobarwnych wzorzystych skrawków różnych tkanin. Łączy się gładkie tkaniny o różnych barwach, o odpowiednio dobranych deseniach lub podobnej fakturze. Zszywa się prostokąty, kwadraty lub romby. Klasyczne zszywanki składają się z trzech warstw: wierzchniej – dekoracyjnej, środkowej – ocieplającej oraz spodniej – podszewkowej. Wszystkie trzy warstwy przepikowuje się razem, jak kołdrę. Zszywanki eksponuje się na podłodze; jednowarstwowe mogą służyć jako nakrycia mebli.